Rewinder และ Unwinder คืออะไร? หน้าที่ในกระบวนการผลิตสติ๊กเกอร์

อธิบายคำศัพท์ Rewinder (เครื่องม้วนกลับ) และ Unwinder (เครื่องคลายม้วน) คืออะไร? สรุปหน้าที่และความแตกต่างของเครื่องม้วนฉลากในกระบวนการผลิต

Key Takeaway

• Un-winder (เครื่องคลายม้วน): คือจุดเริ่มต้น (Input) ทำหน้าที่คลายหรือป้อนม้วนวัสดุ (เช่น ม้วนสติ๊กเกอร์เปล่า) เข้าสู่เครื่องจักร 
• Re-winder (เครื่องม้วนกลับ): คือจุดสิ้นสุด (Output) ทำหน้าที่ม้วนหรือเก็บวัสดุ หลังจากผ่านกระบวนการแล้ว (เช่น ม้วนสติ๊กเกอร์ที่พิมพ์เสร็จแล้ว)

พูดง่ายๆ คือ Unwinder = ตัวคลาย และ Rewinder = ตัวม้วนกลับ อุปกรณ์ทั้งสองนี้เป็นหัวใจสำคัญในการควบคุมแรงตึง (Tension) ของวัสดุในกระบวนการผลิตทั้งหมด

ในกระบวนการผลิตที่เกี่ยวข้องกับม้วน (Roll-to-Roll Converting) ไม่ว่าจะเป็นการพิมพ์สติ๊กเกอร์ การเคลือบฟิล์ม หรือการตัดแบ่งวัสดุ เรามักจะได้ยินคำศัพท์เทคนิค 2 คำที่ฟังดูคล้ายกัน แต่ทำหน้าที่ตรงข้ามกันอย่างสิ้นเชิง คือ Un-winder (เครื่องคลายม้วน) และ Re-winder (เครื่องม้วนกลับ)

การเข้าใจหน้าที่ของอุปกรณ์ทั้งสองนี้ คือพื้นฐานสำคัญในการทำความเข้าใจกระบวนการผลิตสติ๊กเกอร์ม้วนทั้งหมด ว่าทำไมวัสดุถึงเคลื่อนที่ไปข้างหน้าได้อย่างสม่ำเสมอ และทำไมเราถึงได้ม้วนสติ๊กเกอร์ที่สมบูรณ์

บทความนี้จะอธิบายคำจำกัดความ และหน้าที่ของเครื่องจักรทั้งสองชนิดนี้ ว่ามันคืออะไร และทำงานส่วนไหนของกระบวนการ

สารบัญ

Un-winder (เครื่องคลายม้วน) คืออะไร?

Unwind แปลว่า คลายออก

Unwinder (เครื่องคลี่คลาย) คือเครื่องจักรที่ทำหน้าที่เป็นจุดเริ่มต้น (Input) หรือ ตัวป้อน (Feeder) ของกระบวนการ หน้าที่ของมันคือคลี่คลายหรือจ่ายวัสดุที่เป็นม้วนขนาดใหญ่ (ซึ่งอาจเรียกว่า Master Roll, Jumbo Roll หรือ Parent Roll) เข้าสู่สายการผลิตหรือเครื่องจักรแปรรูปถัดไป (Downstream Machinery)

หน้าที่หลัก: หน้าที่หลักของ Unwinder คือการติดตั้งม้วนแม่ (Master Roll) ไว้บนแกนหรือแท่นรองรับ และค่อยๆ “คลาย” หรือ “ป้อน” วัสดุนั้นเข้าสู่เครื่องจักรตัวถัดไป (เช่น เครื่องพิมพ์ หรือเครื่องติดฉลาก)

ในการทำงาน Unwinder จะใช้ระบบเบรก (Brake System) หรือมอเตอร์ขับเคลื่อนอิสระ (Independent Motorization) เพื่อควบคุมการคลี่คลายวัสดุออกจากม้วนอย่างต่อเนื่อง

หัวใจสำคัญที่สุดของ Unwinder คือการรักษาแรงตึงขาเข้า (Infeed Tension) ของแผ่นวัสดุ (Web) ให้คงที่ตลอดเวลา เพื่อให้การจ่ายวัสดุราบรื่น และป้องกันปัญหาวัสดุหย่อน ยับ หรือฉีกขาดระหว่างทาง

นอกจากนี้ Unwinder ยังมีหน้าที่สำคัญอื่นๆ ในกระบวนการ ได้แก่

• การปรับความเร็ว (Speed Control): ปรับความเร็วในการจ่ายวัสดุให้สอดคล้องกับความเร็วของเครื่องจักรหลัก
• การจัดแนวขอบ (Edge Guiding): ใช้ระบบจัดแนวขอบ (Edge Guides) เพื่อจัดแนววัสดุ (Web Alignment) ให้ตรงก่อนเข้าสู่กระบวนการแปรรูป

Re-winder (เครื่องม้วนกลับ) คืออะไร?

Rewind แปลว่า ม้วนกลับ

Rewinder (เครื่องกรอ) คือเครื่องจักรที่ทำหน้าที่เป็นจุดสิ้นสุด (Output) หรือ ตัวเก็บ (Take-up) ของกระบวนการ หน้าที่ของมันคือ กรอ หรือ รับ วัสดุที่ผ่านกระบวนการแปรรูป (เช่น การพิมพ์, การเคลือบ หรือการตัด) แล้ว ให้เป็นม้วนใหม่ที่มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางหรือความยาวตามที่กำหนด

หน้าที่หลัก: Rewinder จะม้วนเก็บวัสดุหลังจากที่ผ่านกระบวนการนั้นๆ เสร็จแล้ว (เช่น ม้วนสติ๊กเกอร์ที่พิมพ์เสร็จแล้ว  หรือม้วนกระดาษรองหลัง (Liner) ที่ถูกลอกสติ๊กเกอร์ออกไปแล้ว) ให้กลับไปอยู่บนแกนเปล่า (Empty Core)

ในการทำงาน Rewinder จะใช้ระบบขับเคลื่อนด้วยแรงบิด (Torque-driven System) หรือการขับเคลื่อนด้วยพื้นผิวสัมผัส (Surface-driven System)  หน้าที่ของมันไม่ใช่แค่การม้วนเก็บ แต่คือการควบคุมพารามิเตอร์สำคัญ ได้แก่

• การควบคุมแรงตึง (Tension Control): ควบคุมแรงตึงขาออก (Outfeed Tension) และแรงบิด (Torque)
• การควบคุมความแข็ง (Hardness Control): เพื่อให้ได้ความแข็งของม้วน (Roll Hardness) ตามมาตรฐานที่ต้องการ

วัตถุประสงค์หลักคือการสร้างม้วนสำเร็จรูปที่มีคุณภาพสูง ปราศจากข้อบกพร่อง และพร้อมสำหรับการใช้งานหรือการจัดส่งต่อไป 

นอกจากนี้ Rewinder ยังมีหน้าที่อื่นๆ ในกระบวนการ ได้แก่

• การปรับความเร็ว (Speed Control): ปรับความเร็วในการกรอให้สอดคล้องกับความเร็วของเครื่องจักรหลัก
• การจัดแนว (Alignment): จัดแนวแผ่นวัสดุ (Web) และควบคุมการกรอให้เป็นระเบียบ (Wound Square)

ความแตกต่าง Unwinder vs Rewinder

ปัจจัย	Unwinder (เครื่องคลายม้วน)	Rewinder (เครื่องม้วนกลับ)
หน้าที่หลัก	คลายม้วนออก (Feed out)	ม้วนกลับเข้า (Take up)
ตำแหน่งในกระบวนการ	ต้นทาง (Input)	ปลายทาง (Output)
สิ่งที่ถือ (เริ่มต้น)	ถือ “ม้วนเต็ม” (Full Roll)	ถือ “แกนเปล่า” (Empty Core)
เป้าหมายการควบคุม	ควบคุม “แรงตึงขาเข้า” (Infeed Tension)	ควบคุม “แรงตึงขาออก” และ “ความแข็งม้วน”

เราจะเจอ Rewinder และ Unwinder ที่ไหนบ้าง?

ในอุตสาหกรรมสติ๊กเกอร์ เราจะเจออุปกรณ์ทั้งสองนี้ในเครื่องจักรหลักๆ ดังนี้

1. ในเครื่องพิมพ์สติ๊กเกอร์ (Label Printer):
   • เครื่องพิมพ์ระบบม้วน (เช่น Flexo หรือ Digital) จะมี Unwinder เพื่อป้อนม้วนสติ๊กเกอร์เปล่า (Blank Roll) เข้าสู่ระบบพิมพ์
   • และมี Rewinder ที่ปลายทาง เพื่อม้วนเก็บม้วนสติ๊กเกอร์ที่พิมพ์เสร็จแล้ว (Printed Roll)
2. ในเครื่องติดฉลากอัตโนมัติ (Label Applicator):
   • เครื่องติดฉลากจะมี Unwinder เพื่อคลายม้วนสติ๊กเกอร์ที่พิมพ์เสร็จแล้ว ป้อนไปยังหัวติดฉลาก
   • และมี Rewinder อีกตัวหนึ่ง ทำหน้าที่สำคัญในการม้วนเก็บ เฉพาะกระดาษรองหลัง (Empty Liner) ที่ถูกลอกดวงสติ๊กเกอร์ออกไปแล้ว
3. ในเครื่องตัดแบ่ง (Slitter Rewinder):
   • นี่คือเครื่องจักรที่รวมทั้งสองอย่างไว้ด้วยกันโดยมี Unwinder เพื่อคลายม้วนสติ๊กเกอร์ขนาดใหญ่ (Jumbo Roll) และมี Rewinder (หรือหลายตัว) เพื่อม้วนเก็บ ม้วนที่ถูกตัดแบ่ง (Slit Roll) ให้เป็นม้วนย่อยๆ ตามขนาดที่ต้องการ

สรุป

Unwinder คือ “ตัวคลาย” ที่อยู่จุดเริ่มต้น และ Rewinder คือ “ตัวม้วนกลับ” ที่อยู่จุดสิ้นสุด อุปกรณ์ทั้งสองนี้คือหัวใจของกระบวนการผลิตแบบม้วน (Roll-fed) ทั้งหมด ซึ่งช่วยให้การป้อนและจัดเก็บวัสดุเป็นไปอย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพ

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

• Facebook
• Twitter
• Line