Checklist มาตรฐานฉลาก อย. ข้อมูลที่ต้องมีบนฉลาก
สรุปข้อมูลที่ต้องมีบนฉลากสินค้า ตามมาตรฐานฉลาก อย. และ สคบ. Checklist รายการภาคบังคับสำหรับฉลากอาหารและฉลากเครื่องสำอางที่ถูกต้อง
สติ๊กเกอร์กันน้ำจริงไหม? สอน 3 วิธีทดสอบสติ๊กเกอร์ด้วยตัวเอง (DIY) ทั้งการแช่น้ำ การทนขูดขีด และการทนแดด ก่อนสั่งพิมพ์จริง
Key Takeaway
อย่าเชื่อจนกว่าจะได้ทดสอบสติ๊กเกอร์ตัวอย่าง (Sample) ก่อนสั่งผลิตจริง คือขั้นตอนที่สำคัญที่สุด นี่คือ 3 การทดสอบแบบ DIY ที่คุณต้องทำ
- ทดสอบการกันน้ำ (แช่น้ำ)
- วิธีทำ: “ติดจริง” บนบรรจุภัณฑ์ของคุณ ทิ้งไว้ 24 ชม. ให้กาวเซ็ตตัวและนำไปแช่น้ำ (Soak) 12-24 ชม.
- สิ่งที่ต้องดู: หมึกละลายหรือไม่? สติ๊กเกอร์เปื่อยยุ่ยหรือไม่? ขอบเด้งหรือหลุดลอกหรือไม่?
- ทดสอบการขูดขีด (ถู/ขูด)
- วิธีทำ: ใช้เล็บหรือเหรียญขูด (Scuff Test) ทั้งตอนแห้งและเปียก (หลังจากแช่น้ำ)
- สิ่งที่ต้องดู: หมึกพิมพ์หรือชั้นเคลือบ (Coating) หลุดลอกติดเล็บออกมาหรือไม่?
- ทดสอบการทนแดด (ตากแดด)
- วิธีทำ: ติดตัวอย่างไว้ริมหน้าต่าง 1-2 สัปดาห์ เทียบกับตัวควบคุม (Control Sample) ที่เก็บในที่มืด
- สิ่งที่ต้องดู: สีซีดจาง (Fade) หรือเนื้อสติ๊กเกอร์เหลือง (Yellowing) หรือไม่?
หลังจากที่คุณเลือกวัสดุและกาวที่คิดว่าเหมาะสมที่สุดสำหรับสินค้าของคุณแล้ว ขั้นตอนสุดท้ายที่สำคัญที่สุดและห้ามข้ามเด็ดขาด ก่อนยืนยันการผลิตล็อตใหญ่ คือการทดสอบ (Validation)
อย่าเพิ่งเชื่อสเปกในกระดาษ 100% สติ๊กเกอร์ที่ล้มเหลวในการใช้งานจริง (เช่น ฉลากแชมพูที่เปื่อยยุ่ยในห้องน้ำ หรือฉลากอาหารแช่แข็งที่หลุดลอกในช่องฟรีซ) จะสร้างความเสียหายต่อภาพลักษณ์แบรนด์และต้นทุนของคุณ
บทความนี้คือ คู่มือ DIY ที่จะสอนวิธีทดสอบสติ๊กเกอร์ด้วยตัวคุณเอง เพื่อจำลองสภาวะการใช้งานจริง ทั้งการกันน้ำ, การขูดขีด และการทนแสงแดด
(หมายเหตุ: บทความนี้จะสอน “วิธีทดสอบ” เท่านั้น หากคุณต้องการทบทวนว่าวัสดุใดมีคุณสมบัติทนทานอะไรบ้าง เช่น PP หรือ PET โปรดอ่านที่ ประเภทวัสดุสติ๊กเกอร์ม้วน)
สารบัญ
ทำไมการทดสอบสติ๊กเกอร์ถึงสำคัญ?
สเปกในกระดาษไม่สามารถบอกได้ 100% ว่าสติ๊กเกอร์จะทำงานได้ดีกับสินค้าจริงของคุณหรือไม่
การทดสอบตัวอย่าง คือวิธีเดียวที่จะยืนยันว่าการจับคู่องค์ประกอบทั้งหมดของคุณถูกต้อง
- วัสดุ (Face Stock) (จาก 1.1.3)
- กาว (Adhesive) (จาก 1.2.3)
- หมึกพิมพ์ (Ink) (จาก 1.1.5)
- การเคลือบผิว (Coating)
- พื้นผิวสินค้าของคุณ (Your Surface)
การลงทุนเวลา 1-2 วันในการทดสอบสติ๊กเกอร์ตัวอย่าง ช่วยป้องกันความผิดพลาดมูลค่าหลายหมื่นบาทจากการสั่งผลิตล็อตใหญ่ที่ใช้ไม่ได้จริง
3 การทดสอบความคงทนที่คุณต้องทำ
นี่คือ 3 การทดสอบหลักที่คุณควรทำกับสติ๊กเกอร์ตัวอย่างจากโรงพิมพ์
1. การทดสอบการกันน้ำและความชื้น (Water/Moisture Test)
- ภารกิจ: เพื่อทดสอบว่า
- หมึกพิมพ์ละลาย/เลือดออก (Ink Bleed) หรือไม่
- วัสดุเปื่อยยุ่ย (เหมือนกระดาษ) หรือไม่
- กาวหลุดลอก หรือ ขอบเด้ง (Adhesive Failure) หรือไม่
- วิธีทำ (Step-by-step)
- เตรียม (Prepare): นำสติ๊กเกอร์ตัวอย่าง ติดลงบนบรรจุภัณฑ์จริงของคุณ (เช่น ขวดพลาสติก PP, ขวดแก้ว)
- รอ (Wait): (สำคัญมาก) ทิ้งไว้ 24-48 ชั่วโมง เพื่อให้กาวเซ็ตตัวเต็มที่ (Ultimate Adhesion) ห้ามทดสอบทันทีที่ติด
- ทดสอบ (Test Level 1 – Splash): ฉีดน้ำ (Spray) หรือเทน้ำผ่านฉลาก สังเกตว่าหมึกละลายหรือไม่
- ทดสอบ (Test Level 2 – Soak): นำขวดนั้นไป แช่ในถังน้ำ หรือวางในห้องน้ำให้โดนความชื้นเต็มที่ ทิ้งไว้ 12-24 ชั่วโมง (เพื่อจำลองการใช้งานจริง)
- ตรวจสอบ (Check): สังเกตผล สติ๊กเกอร์ขอบเด้ง (Edge Lift) หรือไม่? วัสดุเปื่อยยุ่ยหรือไม่? ผิวสติ๊กเกอร์ขาวขุ่น (Blushing) (แสดงว่าน้ำซึมเข้าชั้นกาว) หรือไม่?
2. การทดสอบการทนต่อการขูดขีด (Abrasion/Scuff Test)
- ภารกิจ: เพื่อทดสอบความทนทานของหมึกพิมพ์ และชั้นเคลือบผิว (Top Coat หรือ ลามิเนต)
- วิธีทำ (Step-by-step)
- ทดสอบ (Test Level 1 – Dry Rub): ใช้เล็บ หรือ เหรียญ ขูดลงบนพื้นผิวที่แห้ง หมึกหรือชั้นเคลือบลอกออกมาหรือไม่?
- ทดสอบ (Test Level 2 – Wet Rub): (ทำต่อจากการทดสอบข้อ 1) ในขณะที่สติ๊กเกอร์ยังเปียกน้ำให้ใช้เล็บขูดที่เดิมซ้ำๆ (นี่คือการทดสอบที่โหดที่สุด)
- ตรวจสอบ (Check): หากหมึกพิมพ์หลุดลอกออกมาอย่างง่ายดาย (โดยเฉพาะตอนเปียก) แสดงว่าการยึดเกาะของหมึกพิมพ์หรือชั้นเคลือบนั้นไม่ผ่าน สำหรับการใช้งานที่ต้องมีการเสียดสี (เช่น การขนส่ง)
3. การทดสอบการทนแสงแดด (Lightfastness Test)
- ภารกิจ: เพื่อทดสอบว่าหมึกพิมพ์ (Ink) และวัสดุ (Face Stock) ทนต่อแสง UV ได้หรือไม่ (ป้องกันสีซีด/สติ๊กเกอร์เหลือง)
- วิธีทำ (Step-by-step)
- เตรียม (Prepare): เตรียมตัวอย่างสติ๊กเกอร์ 2 ชิ้นที่เหมือนกัน
- เก็บตัวควบคุม (Control): เก็บชิ้นที่ 1 ไว้ในที่มืด (เช่น ลิ้นชัก) นี่คือตัวควบคุม (Control Sample)
- ทดสอบ (Test): นำชิ้นที่ 2 ไปติดในจุดที่โดนแสงแดดส่องถึง โดยตรง (เช่น ริมหน้าต่าง) ทิ้งไว้ 1-2 สัปดาห์
- ตรวจสอบ (Check): นำสติ๊กเกอร์ทั้ง 2 ชิ้นมาเทียบกัน สีของชิ้นที่ตากแดด “ซีดจาง” (Fade) ลงหรือไม่? เนื้อสติ๊กเกอร์ (โดยเฉพาะสีขาว) “เปลี่ยนเป็นสีเหลือง” (Yellowing) หรือไม่?
นอกจากการทดสอบความทนทาน อีกหนึ่งสเปกเชิงเทคนิคที่สำคัญสำหรับเครื่องติดฉลากความเร็วสูง คือชนิดของ ‘กระดาษรองหลัง’ (Liner)
อ่านต่อ: การเลือก Liner ให้เหมาะกับงานพิมพ์และเครื่องติดฉลาก
สรุปผล ผ่าน หรือ ไม่ผ่าน?
- ผ่าน (Pass): สติ๊กเกอร์ต้องอยู่ในสภาพเกือบสมบูรณ์ ไม่หลุดลอก, หมึกไม่ละลาย, สีไม่ซีดจางอย่างชัดเจน
- ไม่ผ่าน (Fail): หากพบปัญหา (เช่น ขอบเด้ง, หมึกหลุด, สีซีด) ให้รีบถ่ายรูปและแจ้งผลนี้กับโรงพิมพ์ของคุณทันที เพื่อปรับสเปก (เช่น ขอเคลือบลามิเนตเพิ่ม, เปลี่ยนไปใช้กาว High Tack, หรือเปลี่ยนระบบพิมพ์)
การลงทุนเวลา 1-2 วันในการทดสอบสติ๊กเกอร์ ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายและความเสียหายของแบรนด์ในระยะยาวได้
Frequently Asked Questions (FAQ)
ทดสอบสติ๊กเกอร์แช่น้ำ ต้องแช่นานแค่ไหน?
แนะนำให้ติดบนบรรจุภัณฑ์จริง ทิ้งไว้ 24 ชั่วโมงก่อนเพื่อให้กาวเซ็ตตัวเต็มที่ จากนั้นจึงนำไปแช่น้ำทดสอบอย่างน้อย 12-24 ชั่วโมง เพื่อจำลองสภาวะการใช้งานจริงในห้องน้ำหรือถังน้ำแข็ง
ทำไมทดสอบขูดแล้วสีหลุด หมึกไม่ทน?
อาจเกิดจาก 2 สาเหตุ 1.หมึกพิมพ์ที่ใช้ไม่ยึดเกาะกับวัสดุ (เช่น พิมพ์บน PP โดยไม่เคลือบ Top Coat ที่ถูกต้อง) หรือ 2.คุณไม่ได้สั่งเคลือบลามิเนต (Laminate) ทับ ซึ่งการเคลือบจะช่วยป้องกันการขูดขีดได้ดีที่สุด
ทำไมต้องทิ้งไว้ 24 ชั่วโมงก่อนทดสอบ?
สำคัญมาก เพราะกาวสติ๊กเกอร์ (Adhesive) ต้องใช้เวลาในการ Cure หรือ สร้างพันธะ กับพื้นผิว (Ultimate Adhesion) การทดสอบทันทีที่ติด (Initial Tack) จะได้ผลลัพธ์ที่ไม่แม่นยำและอาจทำให้สติ๊กเกอร์หลุดง่ายกว่าปกติ
สติ๊กเกอร์ PP กันน้ำอยู่แล้ว ทำไมยังต้องทดสอบ?
แม้วัสดุ PP จะกันน้ำ แต่สิ่งที่เราต้องการทดสอบคือ หมึกพิมพ์ (Ink) และกาว (Adhesive) เราต้องทดสอบว่า 1.หมึกที่พิมพ์บน PP ละลายน้ำหรือไม่ และ 2.กาวที่ใช้สามารถยึดติดบนขวดที่เปียกชื้นได้นานพอหรือไม่
